Zaburzenia rozwojowe zębów

Spis treści:

1. Zaburzenia rozwojowe zębów
2. Zaburzenia liczby zębów
3. Zaburzenia budowy anatomicznej zębów
4. Zaburzenia mineralizacji tkanek zębów
5. Zaburzenia barwy zębów

Zaburzenia rozwojowe zębów 

Zaburzenia rozwojowe zębów są spowodowane różnymi negatywnymi czynnikami, które oddziałują w okresie odontogenezy.

Do takich czynników zalicza się:

• czynniki genetyczne,
• alergie,
• zapalenia swoiste i nieswoiste,
• wrodzone zaburzenia przemiany materii,
• ciąża (wiek matki, liczba ciąż),
• nieprawidłowe odżywianie,
• zatrucia chemiczne i polekowe,
• mózgowe porażenie dziecięce.

Negatywne czynniki wpływając na proces ząbkowania szczególnie dotyczą okresu ciąży matki oraz pierwszych lat życia dziecka, czyli do około 12 roku życia. Zaburzenia rozwojowe zębów mogą dotyczyć: zaburzenia liczby zębów, budowy anatomicznej zębów, mineralizacji tkanek zębów oraz barwy zębów.

Zaburzenia liczby zębów 

Spowodowane są nadczynnością lub niedoczynnością listewki zębowej, co powoduje wzrost lub spadek liczby zębów, a nawet ich całkowity brak.

• Hiperdoncja, czyli zwiększenie liczby zębów dzieli się na prawdziwe (kiedy stwierdza się zwiększoną liczbę zębów w porównaniu do normy) i rzekome (w przypadku przetrwania zęba mlecznego). W przypadku hiperdoncji wyróżnia się zęby o nieprawidłowej budowie, które określa się jako nadliczbowe oraz o prawidłowej anatomii, nazywane zębami dodatkowymi.
• Hipodoncja, czyli zmniejszenie liczby zębów. Hipodoncję dzieli się na prawdziwą kiedy nie występują zawiązki zębów lub rzekomą, jeśli występują zawiązki w kości, ale nie wyrzynają się. Oligodoncja to brak kilku zębów, zaś całkowity brak zębów nazywany jest anodotią.

Zaburzenia budowy anatomicznej zębów 

Zaburzenia te mogą dotyczyć wielkości lub kształtu zębów, mogą ograniczyć się do korony, korzenia bądź dotyczą całego zęba. Zaburzenie wielkości zęba to zwiększenie lub zmniejszenie rozmiarów zęba w stosunku do prawidłowych.

Zaburzenia kształtu najczęściej dotyczą nadmiernie rozwiniętych siekaczy lub pierwszych trzonowców. Rzadziej spotyka się: 

• zęby wgłobione, czyli wtłoczenie mineralizowanych tkanek zęba do jej komory, 
• zęby pieńkowe lub stożkowe.

Zaburzenia mineralizacji tkanek zębów 

Wyróżnia się niepełną mineralizację, niedorozwój lub nadmierny rozwój. Najczęściej spotyka się niedorozwój szkliwa. Może występować na pojedynczych zębach w przypadku kiedy czynnik działa miejscowo. Czynnik działający ogónoustrojowo powoduje wzrost liczby zębów dotkniętych zaburzeniami mineralizacji. Ich liczba jednak zależy od rodzaju czynnika, siły i czasu jego działania.

Zaburzenia rozwojowe zębów, fot. panthermedia

Zaburzenia barwy zębów 

Przebarwienia mogą mieć pochodzenie:

• Zewnętrzne - należą do nich osady, w których odkładają się barwniki pochodzące z pokarmów lub roztworów stosowanych do płukania jamy ustnej.
• Wewnętrzne - przyczyną może być np. próchnica, antybiotyki. Przebarwienia na pojedynczych zębach świadczą o przyczynach miejscowych, np. próchnica, uraz, leki czy materiały stomatologiczne.