Badania genomu rekinów a regeneracja zębów u ludzi
Utrata zębów to problem nieobcy gatunkowi ludzkiemu – według statystyk amerykańskich zaledwie niespełna 35% obywateli Stanów Zjednoczonych, będących pomiędzy 40. a 64. rokiem życia, posiada wszystkie swoje zęby. Inaczej bywa już w świecie zwierząt – przykładowo rekiny w ciągu życia mogą stracić nawet 30 tysięcy zębów, które im po prostu… odrastają. Obserwacje dotyczące tych właśnie ryb – jak przekonują uczeni z Wielkiej Brytanii – mogą być kluczowe do odkrycia sposobu na to, aby możliwa była regeneracja uzębienia u ludzi.
Badaniami nad zjawiskami związanymi z regeneracją zębów u rekinów prowadził zespół z University of Sheffield w Wielkiej Brytanii. Uczeni przyglądali się ekspresji genów, związanej z tworzeniem się zębów, u rekinich embrionów. Zaobserwowali oni, że u ryb tych aktywne stają się specyficzne wzorce ekspresyjne, które ostatecznie doprowadzają do wytworzenia się struktury, którą jest blaszka zębowa. Wspomniana odpowiada nie tylko za pojawianie się pierwszych zębów, ale i za ich regenerację w późniejszych etapach życia. Nie to jednak było najciekawszym odkryciem brytyjskich uczonych.
Okazało się, że podobne geny w obrębie DNA posiadają również i inne organizmy, w tym i ludzie. W przypadku naszego gatunku blaszka zębowa również się wytwarza, aczkolwiek po pewnym czasie dochodzi do jej zaniku – nie jest więc możliwe zachodzenie u nas regeneracji zębów.
To, że posiadamy podobne do rekinów geny, może oznaczać jedno: teoretycznie również i ludzie są zdolni do tego, aby i u nich zachodziła regeneracja zębów. Na razie jednak nie wiadomo, co byłoby w stanie pobudzić odpowiednie wzorce ekspresji genów. Konieczne są do tego dodatkowe badania – możliwe więc, że w przyszłości możliwe będzie pobudzanie odpowiednich wzorców ekspresyjnych i w ostateczności doprowadzenie do tego, że nie tylko u rekinów, ale i u ludzi będzie występowała samoistna regeneracja zębów.
