Guma bezcukrowa a profilaktyka próchnicy

Próchnica zębowa towarzyszy człowiekowi od momentu jego pojawienia się na ziemi, o czym jednoznacznie świadczą znaleziska oraz odkrycia archeologiczne. W 1921 roku w Zambii znaleziona została czaszka Homo rhodesiensis, której pochodzenie określono na 650000-160000 lat wcześniej, a na której znaleziono rozległą próchnicę oraz zniszczoną koronę zęba. Jak wskazują inne odkrycia, próchnica nie jest zjawiskiem przypisanym do gatunku ludzkiego, o czym świadczą zęby znalezionych ryb paleozoicznych czy roślinożerców z mezozoiku, których dieta najprawdopodobniej również był bogata w węglowodany.

Obecne rozumienie próchnicy określone zostało przez Światowa Organizację Zdrowia (WHO) jako patologiczny proces, którego źródłem jest ustrój człowieka i jego organizm, prowadzący do odwapnienia i rozpadu tkanek twardych zęba. Cała procedura tworzenia, rozwijania i pogłębiania się próchnicy ma wiele etapów i jest wieloczynnikowa. By sam proces zaistniał i miał miejsce, muszą pojawić się 4 podstawowe czynniki, takie jak: spożywanie kariogennych cukrów (do których należy sacharoza, glukoza czy fruktoza), występowanie w jamie ustnej bakterii odpowiedzialnych za rozkładanie węglowodanów, pewien rodzaj podatności oraz odpowiednia długość oddziaływania cukrów w jamie ustnej na zęby [1].

Zgodnie z danymi, jakie przedstawia Światowa Federacja Dentystyczna (FDI World Dental Federation), próchnica zębów jest obecnie jedną z najbardziej rozpowszechnionych chorób na świecie, gdyż aż 90% populacji boryka się tego typu problemami dotyczącymi jamy ustnej. Oznacza to, że Polska znajduje się w czołówce państw europejskich co do poziomu próchnicy, jaki rozpowszechniony jest wśród mieszkańców. Niestety w perspektywie wizja także nie jest obiecująca, o czym świadczy stan uzębienia polskich dzieci, u których próchnica jest także szerokim problemem, a co więcej – stale rosnącym [2].

Czy guma do żucia jest wyjściem naprzeciw temu problemowi? Tak, po warunkiem, że jest bezcukrowa. Badania kliniczne, jakie zostały przeprowadzone pod kątem skuteczności żucia bezcukrowej gumy w utrzymaniu higieny jamy ustnej, wykazały, że skutecznie stymuluje ona wydzielanie śliny, a co za tym idzie – wspomaga neutralizację kwasów pochodzących z osadu nazębnego [2].

Rozpowszechnienie stosowania gumy do żucia, szczególnie wśród dzieci i młodzieży, warte jest pochylenia się nad tematem głównie ze względu na czas, jaki guma na wpływ na uzębienie. Istnieje bowiem ryzyko rozwinięcia się patologicznego nawyku żucia, który może nieść za sobą problemy związane ze ścieraniem zębów, problemami ze stawami skroniowo-żuchwowymi czy przerostu mięśni żwaczy. Jednak pomimo tych zagrożeń specjaliści jednoznacznie stwierdzają, że żucie gumy bezcukrowej wpływa korzystnie na zachowanie odpowiedniej higieny jamy ustnej [3].

Badania przeprowadzone przez Wrigley pokazują, że żucie gumy bezcukrowej przez około 20 minut po jedzeniu skutecznie wspomaga neutralizację kwasów osadu nazębnego, a co za tym idzie – wpływa pozytywnie na obniżenie poziomu demineralizacji zębów. Można więc powiedzieć, że higiena jamy ustnej jest zdecydowanie łatwiejsza z wykorzystaniem bezcukrowej gumy do żucia. Oczywiście nie może ona zastąpić regularnego czyszczenia zębów oraz przestrzeni międzyzębowych, a także regularnych wizyt u lekarza dentysty [2].